English

न प्रहृष्येत्प्रियं प्राप्य नोद्विजेत्प्राप्य चाप्रियम् । स्थिरबुद्धिरसम्मूढो ब्रह्मविद्‍ब्रह्मणि स्थित: ॥ २० ॥ na prahṛṣyet priyaṁ prāpya nodvijet prāpya cāpriyam sthira-buddhir asammūḍho brahma-vid brahmaṇi sthitaḥ Synonyms na — never; prahṛṣyet — rejoices; priyam — the pleasant; prāpya … Read More

इहैव तैर्जित: सर्गो येषां साम्ये स्थितं मन: । निर्दोषं हि समं ब्रह्म तस्माद्‍ब्रह्मणि ते स्थिता: ॥ १९ ॥ ihaiva tair jitaḥ sargo yeṣāṁ sāmye sthitaṁ manaḥ nirdoṣaṁ hi samaṁ brahma tasmād brahmaṇi te sthitāḥ Synonyms iha … Read More

विद्याविनयसम्पन्ने ब्राह्मणे गवि हस्तिनि । श‍ुनि चैव श्वपाके च पण्डिता: समदर्शिन: ॥ १८ ॥ vidyā-vinaya-sampanne brāhmaṇe gavi hastini śuni caiva śva-pāke ca paṇḍitāḥ sama-darśinaḥ Synonyms vidyā — with education; vinaya — and gentleness; sampanne — fully … Read More

न कर्तृत्वं न कर्माणि लोकस्य सृजति प्रभु: । न कर्मफलसंयोगं स्वभावस्तु प्रवर्तते ॥ १४ ॥ na kartṛtvaṁ na karmāṇi lokasya sṛjati prabhuḥ na karma-phala-saṁyogaṁ svabhāvas tu pravartate Synonyms na — never; kartṛtvam — proprietorship; na — … Read More

  ब्रह्मण्याधाय कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा करोति य: । लिप्यते न स पापेन पद्मपत्रमिवाम्भसा ॥ १० ॥   brahmaṇy ādhāya karmāṇi saṅgaṁ tyaktvā karoti yaḥ lipyate na sa pāpena padma-patram ivāmbhasā   Synonyms brahmaṇi — unto the … Read More

  सन्न्यासस्तु महाबाहो दु:खमाप्‍तुमयोगत: । योगयुक्तो मुनिर्ब्रह्म न चिरेणाधिगच्छति ॥ ६ ॥ sannyāsas tu mahā-bāho duḥkham āptum ayogataḥ yoga-yukto munir brahma na cireṇādhigacchati   Synonyms sannyāsaḥ — the renounced order of life; tu — but; mahā-bāho … Read More

  यत्सां‍ख्यै: प्राप्यते स्थानं तद्योगैरपि गम्यते । एकं सां‍ख्यं च योगं च य: पश्यति स पश्यति ॥ ५ ॥ yat sāṅkhyaiḥ prāpyate sthānaṁ tad yogair api gamyate ekaṁ sāṅkhyaṁ ca yogaṁ ca yaḥ paśyati sa paśyati … Read More

  श्रीभगवानुवाच सन्न्यास: कर्मयोगश्च नि:श्रेयसकरावुभौ । तयोस्तु कर्मसन्न्यासात्कर्मयोगो विशिष्यते ॥ २ ॥ śrī-bhagavān uvāca sannyāsaḥ karma-yogaś ca niḥśreyasa-karāv ubhau tayos tu karma-sannyāsāt karma-yogo viśiṣyate   Synonyms śrī-bhagavān uvāca — the Personality of Godhead said; sannyāsaḥ — … Read More

ŚB 1.8.3 तत्रासीनं कुरुपतिं धृतराष्ट्रं सहानुजम् । गान्धारीं पुत्रशोकार्तां पृथां कृष्णां च माधव: ॥ ३ ॥ tatrāsīnaṁ kuru-patiṁ dhṛtarāṣṭraṁ sahānujam gāndhārīṁ putra-śokārtāṁ pṛthāṁ kṛṣṇāṁ ca mādhavaḥ Synonyms tatra — there; āsīnam — sitting; kuru–patim — the … Read More

ŚB 1.8.2 ते निनीयोदकं सर्वे विलप्य च भृशं पुन: । आप्लुता हरिपादाब्जरज:पूतसरिज्जले ॥ २ ॥ te ninīyodakaṁ sarve vilapya ca bhṛśaṁ punaḥ āplutā hari-pādābja- rajaḥ-pūta-sarij-jale Synonyms te — all of them; ninīya — having offered; udakam … Read More

ŚB 1.7.57 वपनं द्रविणादानं स्थानान्निर्यापणं तथा । एष हि ब्रह्मबन्धूनां वधो नान्योऽस्ति दैहिक: ॥ ५७ ॥ vapanaṁ draviṇādānaṁ sthānān niryāpaṇaṁ tathā eṣa hi brahma-bandhūnāṁ vadho nānyo ’sti daihikaḥ Synonyms vapanam — cleaving the hairs from the … Read More

ŚB 1.7.55 सूत उवाच अर्जुन: सहसाज्ञाय हरेर्हार्दमथासिना । मणिं जहार मूर्धन्यं द्विजस्य सहमूर्धजम् ॥ ५५ ॥ sūta uvāca arjunaḥ sahasājñāya harer hārdam athāsinā maṇiṁ jahāra mūrdhanyaṁ dvijasya saha-mūrdhajam Synonyms sūtaḥ — Sūta Gosvāmī; uvāca — said; … Read More

ŚB 1.7.51 तत्राहामर्षितो भीमस्तस्य श्रेयान् वध: स्मृत: । न भर्तुर्नात्मनश्चार्थे योऽहन् सुप्तान् शिशून् वृथा ॥ ५१ ॥ tatrāhāmarṣito bhīmas tasya śreyān vadhaḥ smṛtaḥ na bhartur nātmanaś cārthe yo ’han suptān śiśūn vṛthā Synonyms tatra — thereupon; … Read More

ŚB 1.7.48 यै: कोपितं ब्रह्मकुलं राजन्यैरजितात्मभि: । तत् कुलं प्रदहत्याशु सानुबन्धं शुचार्पितम् ॥ ४८ ॥ yaiḥ kopitaṁ brahma-kulaṁ rājanyair ajitātmabhiḥ tat kulaṁ pradahaty āśu sānubandhaṁ śucārpitam Synonyms yaiḥ — by those; kopitam — enraged; brahma–kulam — … Read More

ŚB 1.7.46 तद् धर्मज्ञ महाभाग भवद्भ‍िर्गौरवं कुलम् । वृजिनं नार्हति प्राप्तुं पूज्यं वन्द्यमभीक्ष्णश: ॥ ४६ ॥ tad dharmajña mahā-bhāga bhavadbhir gauravaṁ kulam vṛjinaṁ nārhati prāptuṁ pūjyaṁ vandyam abhīkṣṇaśaḥ Synonyms tat — therefore; dharma–jña — one who … Read More

ŚB 1.7.42 तथाहृतं पशुवत् पाशबद्ध- मवाङ्‍मुखं कर्मजुगुप्सितेन । निरीक्ष्य कृष्णापकृतं गुरो: सुतं वामस्वभावा कृपया ननाम च ॥ ४२ ॥ tathāhṛtaṁ paśuvat pāśa-baddham avāṅ-mukhaṁ karma-jugupsitena nirīkṣya kṛṣṇāpakṛtaṁ guroḥ sutaṁ vāma-svabhāvā kṛpayā nanāma ca Synonyms tathā — thus; … Read More

ŚB 1.7.39 तदसौ वध्यतां पाप आतताय्यात्मबन्धुहा । भर्तुश्च विप्रियं वीर कृतवान् कुलपांसन: ॥ ३९ ॥ tad asau vadhyatāṁ pāpa ātatāyy ātma-bandhu-hā bhartuś ca vipriyaṁ vīra kṛtavān kula-pāṁsanaḥ Synonyms tat — therefore; asau — this man; vadhyatām … Read More

ŚB 1.7.35 मैनं पार्थार्हसि त्रातुं ब्रह्मबन्धुमिमं जहि । योऽसावनागस: सुप्तानवधीन्निशि बालकान् ॥ ३५ ॥ mainaṁ pārthārhasi trātuṁ brahma-bandhum imaṁ jahi yo ’sāv anāgasaḥ suptān avadhīn niśi bālakān Synonyms mā enam — never unto him; pārtha — … Read More

ŚB 1.7.33 तत आसाद्य तरसा दारुणं गौतमीसुतम् । बबन्धामर्षताम्राक्ष: पशुं रशनया यथा ॥ ३३ ॥ tata āsādya tarasā dāruṇaṁ gautamī-sutam babandhāmarṣa-tāmrākṣaḥ paśuṁ raśanayā yathā Synonyms tataḥ — thereupon; āsādya — arrested; tarasā — dexterously; dāruṇam — … Read More