ŚB 1.9.38 शितविशिखहतो विशीर्णदंश: क्षतजपरिप्लुत आततायिनो मे । प्रसभमभिससार मद्वधार्थं स भवतु मे भगवान् गतिर्मुकुन्द: ॥ ३८ ॥ śita-viśikha-hato viśīrṇa-daṁśaḥ kṣataja-paripluta ātatāyino me prasabham abhisasāra mad-vadhārthaṁ sa bhavatu me bhagavān gatir mukundaḥ Synonyms śita — sharp; … Read More
ŚB 1.9.36 व्यवहितपृतनामुखं निरीक्ष्य स्वजनवधाद्विमुखस्य दोषबुद्ध्या । कुमतिमहरदात्मविद्यया य- श्चरणरति: परमस्य तस्य मेऽस्तु ॥ ३६ ॥ vyavahita-pṛtanā-mukhaṁ nirīkṣya sva-jana-vadhād vimukhasya doṣa-buddhyā kumatim aharad ātma-vidyayā yaś caraṇa-ratiḥ paramasya tasya me ’stu Synonyms vyavahita — standing at a … Read More
ŚB 1.9.32 श्रीभीष्म उवाच इति मतिरुपकल्पिता वितृष्णा भगवति सात्वतपुङ्गवे विभूम्नि । स्वसुखमुपगते क्वचिद्विहर्तुं प्रकृतिमुपेयुषि यद्भवप्रवाह: ॥ ३२ ॥ śrī-bhīṣma uvāca iti matir upakalpitā vitṛṣṇā bhagavati sātvata-puṅgave vibhūmni sva-sukham upagate kvacid vihartuṁ prakṛtim upeyuṣi yad-bhava-pravāhaḥ Synonyms śrī–bhīṣmaḥ … Read More
ŚB 1.9.33 त्रिभुवनकमनं तमालवर्णं रविकरगौरवराम्बरं दधाने । वपुरलककुलावृताननाब्जं विजयसखे रतिरस्तु मेऽनवद्या ॥ ३३ ॥ tri-bhuvana-kamanaṁ tamāla-varṇaṁ ravi-kara-gaura-vara-ambaraṁ dadhāne vapur alaka-kulāvṛtānanābjaṁ vijaya-sakhe ratir astu me ’navadyā Synonyms tri–bhuvana — three statuses of planetary systems; kamanam — the … Read More
ŚB 1.9.28 धर्मार्थकाममोक्षांश्च सहोपायान् यथा मुने । नानाख्यानेतिहासेषु वर्णयामास तत्त्ववित् ॥ २८ ॥ dharmārtha-kāma-mokṣāṁś ca sahopāyān yathā mune nānākhyānetihāseṣu varṇayām āsa tattvavit Synonyms dharma — occupational duties; artha — economic development; kāma — fulfillment of desires; … Read More
ŚB 1.9.19 अस्यानुभावं भगवान् वेद गुह्यतमं शिव: । देवर्षिर्नारद: साक्षाद्भगवान् कपिलो नृप ॥ १९ ॥ asyānubhāvaṁ bhagavān veda guhyatamaṁ śivaḥ devarṣir nāradaḥ sākṣād bhagavān kapilo nṛpa Synonyms asya — of Him; anubhāvam — glories; bhagavān — … Read More
ŚB 1.9.17 तस्मादिदं दैवतन्त्रं व्यवस्य भरतर्षभ । तस्यानुविहितोऽनाथा नाथ पाहि प्रजा: प्रभो ॥ १७ ॥ tasmād idaṁ daiva-tantraṁ vyavasya bharatarṣabha tasyānuvihito ’nāthā nātha pāhi prajāḥ prabho Synonyms tasmāt — therefore; idam — this; daiva–tantram — enchantment … Read More
ŚB 1.9.15 यत्र धर्मसुतो राजा गदापाणिर्वृकोदर: । कृष्णोऽस्त्री गाण्डिवं चापं सुहृत्कृष्णस्ततो विपत् ॥ १५ ॥ yatra dharma-suto rājā gadā-pāṇir vṛkodaraḥ kṛṣṇo ’strī gāṇḍivaṁ cāpaṁ suhṛt kṛṣṇas tato vipat Synonyms yatra — where there is; dharma–sutaḥ — … Read More
ŚB 1.9.14 सर्वं कालकृतं मन्ये भवतां च यदप्रियम् । सपालो यद्वशे लोको वायोरिव घनावलि: ॥ १४ ॥ sarvaṁ kāla-kṛtaṁ manye bhavatāṁ ca yad-apriyam sapālo yad-vaśe loko vāyor iva ghanāvaliḥ Synonyms sarvam — all this; kāla–kṛtam — … Read More
ŚB 1.9.8 अन्ये च मुनयो ब्रह्मन् ब्रह्मरातादयोऽमला: । शिष्यैरुपेता आजग्मु: कश्यपाङ्गिरसादय: ॥ ८ ॥ anye ca munayo brahman brahmarātādayo ’malāḥ śiṣyair upetā ājagmuḥ kaśyapāṅgirasādayaḥ Synonyms anye — many others; ca — also; munayaḥ — sages; brahman … Read More
ŚB 1.9.3 भगवानपि विप्रर्षे रथेन सधनञ्जय: । स तैर्व्यरोचत नृप: कुवेर इव गुह्यकै: ॥ ३ ॥ bhagavān api viprarṣe rathena sa-dhanañjayaḥ sa tair vyarocata nṛpaḥ kuvera iva guhyakaiḥ Synonyms bhagavān — the Personality of Godhead (Śrī … Read More
बृहत्साम तथा साम्नां गायत्री छन्दसामहम् । मासानां मार्गशीर्षोऽहमृतूनां कुसुमाकर: ॥ ३५ ॥ bṛhat-sāma tathā sāmnāṁ gāyatrī chandasām aham māsānāṁ mārga-śīrṣo ’ham ṛtūnāṁ kusumākaraḥ Synonyms bṛhat-sāma — the Bṛhat-sāma; tathā — also; sāmnām — of the Sāma … Read More
यतो यतो निश्चलति मनश्चञ्चलमस्थिरम् । ततस्ततो नियम्यैतदात्मन्येव वशं नयेत् ॥ २६ ॥ yato yato niścalati manaś cañcalam asthiram tatas tato niyamyaitad ātmany eva vaśaṁ nayet Synonyms yataḥ yataḥ — wherever; niścalati — becomes verily agitated; manaḥ … Read More
यथा दीपो निवातस्थो नेङ्गते सोपमा स्मृता । योगिनो यतचित्तस्य युञ्जतो योगमात्मन: ॥ १९ ॥ yathā dīpo nivāta-stho neṅgate sopamā smṛtā yogino yata-cittasya yuñjato yogam ātmanaḥ Synonyms yathā — as; dīpaḥ — a lamp; nivāta-sthaḥ — in … Read More
नात्यश्नतस्तु योगोऽस्ति न चैकान्तमनश्नत: । न चातिस्वप्नशीलस्य जाग्रतो नैव चार्जुन ॥ १६ ॥ nāty-aśnatas tu yogo ’sti na caikāntam anaśnataḥ na cāti-svapna-śīlasya jāgrato naiva cārjuna Synonyms na — never; ati — too much; aśnataḥ — of … Read More
युञ्जन्नेवं सदात्मानं योगी नियतमानस: । शान्तिं निर्वाणपरमां मत्संस्थामधिगच्छति ॥ १५ ॥ yuñjann evaṁ sadātmānaṁ yogī niyata-mānasaḥ śāntiṁ nirvāṇa-paramāṁ mat-saṁsthām adhigacchati Synonyms yuñjan — practicing; evam — as mentioned above; sadā — constantly; ātmānam — body, mind … Read More
सुहृन्मित्रार्युदासीनमध्यस्थद्वेष्यबन्धुषु । साधुष्वपि च पापेषु समबुद्धिर्विशिष्यते ॥ ९ ॥ suhṛn-mitrāry-udāsīna- madhyastha-dveṣya-bandhuṣu sādhuṣv api ca pāpeṣu sama-buddhir viśiṣyate Synonyms su-hṛt — to well-wishers by nature; mitra — benefactors with affection; ari — enemies; udāsīna — neutrals between … Read More
ज्ञानविज्ञानतृप्तात्मा कूटस्थो विजितेन्द्रिय: । युक्त इत्युच्यते योगी समलोष्ट्राश्मकाञ्चन: ॥ ८ ॥ jñāna-vijñāna-tṛptātmā kūṭa-stho vijitendriyaḥ yukta ity ucyate yogī sama-loṣṭrāśma-kāñcanaḥ Synonyms jñāna — by acquired knowledge; vijñāna — and realized knowledge; tṛpta — satisfied; ātmā — a … Read More
आरुरुक्षोर्मुनेर्योगं कर्म कारणमुच्यते । योगारूढस्यतस्यैव शम: कारणमुच्यते ॥ ३ ॥ ārurukṣor muner yogaṁ karma kāraṇam ucyate yogārūḍhasya tasyaiva śamaḥ kāraṇam ucyate Synonyms ārurukṣoḥ — who has just begun yoga; muneḥ — of the sage; yogam — … Read More
