English

ŚB 1.6.30 सहस्रयुगपर्यन्ते उत्थायेदं सिसृक्षत: । मरीचिमिश्रा ऋषय: प्राणेभ्योऽहं च जज्ञिरे ॥ ३० ॥ sahasra-yuga-paryante utthāyedaṁ sisṛkṣataḥ marīci-miśrā ṛṣayaḥ prāṇebhyo ’haṁ ca jajñire Synonyms sahasra — one thousand; yuga — 4,300,000 years; paryante — at the … Read More

ŚB 1.6.29 कल्पान्त इदमादाय शयानेऽम्भस्युदन्वत: । शिशयिषोरनुप्राणं विविशेऽन्तरहं विभो: ॥ २९ ॥ kalpānta idam ādāya śayāne ’mbhasy udanvataḥ śiśayiṣor anuprāṇaṁ viviśe ’ntar ahaṁ vibhoḥ Synonyms kalpa–ante — at the end of Brahmā’s day; idam — this; … Read More

ŚB 1.6.20 एवं यतन्तं विजने मामाहागोचरो गिराम् । गम्भीरश्लक्ष्णया वाचा शुच: प्रशमयन्निव ॥ २० ॥ evaṁ yatantaṁ vijane mām āhāgocaro girām gambhīra-ślakṣṇayā vācā śucaḥ praśamayann iva Synonyms evam — thus; yatantam — one who is engaged … Read More

ŚB 1.6.16 ध्यायतश्चरणाम्भोजं भावनिर्जितचेतसा । औत्कण्ठ्याश्रुकलाक्षस्य हृद्यासीन्मे शनैर्हरि: ॥ १६ ॥ dhyāyataś caraṇāmbhojaṁ bhāva-nirjita-cetasā autkaṇṭhyāśru-kalākṣasya hṛdy āsīn me śanair hariḥ Synonyms dhyāyataḥ — thus meditating upon; caraṇa–ambhojam — the lotus feet of the localized Personality of … Read More

ŚB 1.6.5 नारद उवाच भिक्षुभिर्विप्रवसिते विज्ञानादेष्टृभिर्मम । वर्तमानो वयस्याद्ये तत एतदकारषम् ॥ ५ ॥ nārada uvāca bhikṣubhir vipravasite vijñānādeṣṭṛbhir mama vartamāno vayasy ādye tata etad akāraṣam Synonyms nāradaḥ uvāca — Śrī Nārada said; bhikṣubhiḥ — by … Read More

ŚB 1.6.7 सास्वतन्त्रा न कल्पासीद्योगक्षेमं ममेच्छती । ईशस्य हि वशे लोको योषा दारुमयी यथा ॥ ७ ॥ sāsvatantrā na kalpāsīd yoga-kṣemaṁ mamecchatī īśasya hi vaśe loko yoṣā dārumayī yathā Synonyms sā — she; asvatantrā — was … Read More

  धूमेनाव्रियते वह्निर्यथादर्शो मलेन च । यथोल्बेनावृतो गर्भस्तथा तेनेदमावृत्तम् ॥ ३८ ॥ dhūmenāvriyate vahnir yathādarśo malena ca yatholbenāvṛto garbhas tathā tenedam āvṛtam   Synonyms dhūmena — by smoke; āvriyate — is covered; vahniḥ — fire; yathā … Read More

ŚB 1.5.39 इमं स्वनिगमं ब्रह्मन्नवेत्य मदनुष्ठितम् । अदान्मे ज्ञानमैश्वर्यं स्वस्मिन् भावं च केशव: ॥ ३९ ॥ imaṁ sva-nigamaṁ brahmann avetya mad-anuṣṭhitam adān me jñānam aiśvaryaṁ svasmin bhāvaṁ ca keśavaḥ Synonyms imam — thus; sva–nigamam — confidential … Read More

ŚB 1.5.31 येनैवाहं भगवतो वासुदेवस्य वेधस: । मायानुभावमविदं येन गच्छन्ति तत्पदम् ॥ ३१ ॥ yenaivāhaṁ bhagavato vāsudevasya vedhasaḥ māyānubhāvam avidaṁ yena gacchanti tat-padam Synonyms yena — by which; eva — certainly; aham — I; bhagavataḥ — … Read More

ŚB 1.5.29 तस्यैवं मेऽनुरक्तस्य प्रश्रितस्य हतैनस: । श्रद्दधानस्य बालस्य दान्तस्यानुचरस्य च ॥ २९ ॥ tasyaivaṁ me ’nuraktasya praśritasya hatainasaḥ śraddadhānasya bālasya dāntasyānucarasya ca Synonyms tasya — his; evam — thus; me — mine; anuraktasya — attached … Read More

ŚB 1.5.22 इदं हि पुंसस्तपस: श्रुतस्य वा स्विष्टस्य सूक्तस्य च बुद्धिदत्तयो: । अविच्युतोऽर्थ: कविभिर्निरूपितो यदुत्तमश्लोकगुणानुवर्णनम् ॥ २२ ॥ idaṁ hi puṁsas tapasaḥ śrutasya vā sviṣṭasya sūktasya ca buddhi-dattayoḥ avicyuto ’rthaḥ kavibhir nirūpito yad-uttamaśloka-guṇānuvarṇanam Synonyms idam — … Read More

ŚB 1.5.20 इदं हि विश्वं भगवानिवेतरो यतो जगत्स्थाननिरोधसम्भवा: । तद्धि स्वयं वेद भवांस्तथापि ते प्रादेशमात्रं भवत: प्रदर्शितम् ॥ २० ॥ idaṁ hi viśvaṁ bhagavān ivetaro yato jagat-sthāna-nirodha-sambhavāḥ tad dhi svayaṁ veda bhavāṁs tathāpi te prādeśa-mātraṁ bhavataḥ … Read More

ŚB 1.5.12 नैष्कर्म्यमप्यच्युतभाववर्जितं न शोभते ज्ञानमलं निरञ्जनम् । कुत: पुन: शश्वदभद्रमीश्वरे न चार्पितं कर्म यदप्यकारणम् ॥ १२ ॥ naiṣkarmyam apy acyuta-bhāva-varjitaṁ na śobhate jñānam alaṁ nirañjanam kutaḥ punaḥ śaśvad abhadram īśvare na cārpitaṁ karma yad apy … Read More

  इन्द्रियस्येन्द्रियस्यार्थे रागद्वेषौ व्यवस्थितौ । तयोर्न वशमागच्छेत्तौ ह्यस्य परिपन्थिनौ ॥ ३४ ॥ indriyasyendriyasyārthe rāga-dveṣau vyavasthitau tayor na vaśam āgacchet tau hy asya paripanthinau   Synonyms indriyasya — of the senses; indriyasya arthe — in the sense … Read More

ŚB 1.5.9 यथा धर्मादयश्चार्था मुनिवर्यानुकीर्तिता: । न तथा वासुदेवस्य महिमा ह्यनुवर्णित: ॥ ९ ॥ yathā dharmādayaś cārthā muni-varyānukīrtitāḥ na tathā vāsudevasya mahimā hy anuvarṇitaḥ Synonyms yathā — as much as; dharma–ādayaḥ — all four principles of … Read More

ŚB 1.5.5 व्यास उवाच अस्त्येव मे सर्वमिदं त्वयोक्तं तथापि नात्मा परितुष्यते मे । तन्मूलमव्यक्तमगाधबोधं पृच्छामहे त्वात्मभवात्मभूतम् ॥ ५ ॥ vyāsa uvāca asty eva me sarvam idaṁ tvayoktaṁ tathāpi nātmā parituṣyate me tan-mūlam avyaktam agādha-bodhaṁ pṛcchāmahe tvātma-bhavātma-bhūtam … Read More

  मयि सर्वाणि कर्माणि सन्न्यस्याध्यात्मचेतसा । निराशीर्निर्ममो भूत्वा युध्यस्व विगतज्वरः ॥ ३० ॥ mayi sarvāṇi karmāṇi sannyasyādhyātma-cetasā nirāśīr nirmamo bhūtvā yudhyasva vigata-jvaraḥ   Synonyms mayi — unto Me; sarvāṇi — all sorts of; karmāṇi — activities; … Read More

  प्रकृतेर्गुणसम्मूढाः सज्ज‍न्ते गुणकर्मसु । तानकृत्स्नविदो मन्दान्कृत्स्नविन्न विचालयेत् ॥ २९ ॥ prakṛter guṇa-sammūḍhāḥ sajjante guṇa-karmasu tān akṛtsna-vido mandān kṛtsna-vin na vicālayet   Synonyms prakṛteḥ — of material nature; guṇa — by the modes; sammūḍhāḥ — befooled … Read More