Author Archives: Librarian

Bg. 14.18 ऊर्ध्वं गच्छन्ति सत्त्वस्था मध्ये तिष्ठन्ति राजसा: । जघन्यगुणवृत्तिस्था अधो गच्छन्ति तामसा: ॥ १८ ॥ ūrdhvaṁ gacchanti sattva-sthā madhye tiṣṭhanti rājasāḥ jaghanya-guṇa-vṛtti-sthā adho gacchanti tāmasāḥ Synonyms ūrdhvam — upwards; gacchanti — go; sattva–sthāḥ — those … Read More

Bg. 14.15 रजसि प्रलयं गत्वा कर्मसङ्गिषु जायते । तथा प्रलीनस्तमसि मूढयोनिषु जायते ॥ १५ ॥ rajasi pralayaṁ gatvā karma-saṅgiṣu jāyate tathā pralīnas tamasi mūḍha-yoniṣu jāyate Synonyms rajasi — in passion; pralayam — dissolution; gatvā — attaining; … Read More

Bg. 14.14 यदा सत्त्वे प्रवृद्धे तु प्रलयं याति देहभृत् । तदोत्तमविदां लोकानमलान्प्रतिपद्यते ॥ १४ ॥ yadā sattve pravṛddhe tu pralayaṁ yāti deha-bhṛt tadottama-vidāṁ lokān amalān pratipadyate Synonyms yadā — when; sattve — the mode of goodness; … Read More

Bg. 14.12 लोभ: प्रवृत्तिरारम्भ: कर्मणामशम: स्पृहा । रजस्येतानि जायन्ते विवृद्धे भरतर्षभ ॥ १२ ॥ lobhaḥ pravṛttir ārambhaḥ karmaṇām aśamaḥ spṛhā rajasy etāni jāyante vivṛddhe bharatarṣabha Synonyms lobhaḥ — greed; pravṛttiḥ — activity; ārambhaḥ — endeavor; karmaṇām … Read More

Bg. 14.11 सर्वद्वारेषु देहेऽस्मिन्प्रकाश उपजायते । ज्ञानं यदा तदा विद्याद्विवृद्धं सत्त्वमित्युत ॥ ११ ॥ sarva-dvāreṣu dehe ’smin prakāśa upajāyate jñānaṁ yadā tadā vidyād vivṛddhaṁ sattvam ity uta Synonyms sarva–dvāreṣu — in all the gates; dehe asmin … Read More

Bg. 14.9 सत्त्वं सुखे सञ्जयति रज: कर्मणि भारत । ज्ञानमावृत्य तु तम: प्रमादे सञ्जयत्युत ॥ ९ ॥ sattvaṁ sukhe sañjayati rajaḥ karmaṇi bhārata jñānam āvṛtya tu tamaḥ pramāde sañjayaty uta Synonyms sattvam — the mode of … Read More

Bg. 14.8 तमस्त्वज्ञानजं विद्धि मोहनं सर्वदेहिनाम् । प्रमादालस्यनिद्राभिस्तन्निबध्‍नाति भारत ॥ ८ ॥ tamas tv ajñāna-jaṁ viddhi mohanaṁ sarva-dehinām pramādālasya-nidrābhis tan nibadhnāti bhārata Synonyms tamaḥ — the mode of ignorance; tu — but; ajñāna–jam — produced of … Read More

Bg. 14.7 रजो रागात्मकं विद्धि तृष्णासङ्गसमुद्भ‍वम् । तन्निबध्‍नाति कौन्तेय कर्मसङ्गेन देहिनम् ॥ ७ ॥ rajo rāgātmakaṁ viddhi tṛṣṇā-saṅga-samudbhavam tan nibadhnāti kaunteya karma-saṅgena dehinam Synonyms rajaḥ — the mode of passion; rāga–ātmakam — born of desire or … Read More

Bg. 14.6 तत्र सत्त्वं निर्मलत्वात्प्रकाशकमनामयम् । सुखसङ्गेन बध्‍नाति ज्ञानसङ्गेन चानघ ॥ ६ ॥ tatra sattvaṁ nirmalatvāt prakāśakam anāmayam sukha-saṅgena badhnāti jñāna-saṅgena cānagha Synonyms tatra — there; sattvam — the mode of goodness; nirmalatvāt — being purest … Read More

  इदं ज्ञानमुपाश्रित्य मम साधर्म्यमागता: । सर्गेऽपि नोपजायन्ते प्रलये न व्यथन्ति च ॥ २ ॥ idaṁ jñānam upāśritya mama sādharmyam āgatāḥ sarge ’pi nopajāyante pralaye na vyathanti ca Synonyms idam — this; jñānam — knowledge; upāśritya … Read More

तत्रैकस्थं जगत्कृत्स्नं प्रविभक्तमनेकधा । अपश्यद्देवदेवस्य शरीरे पाण्डवस्तदा ॥ १३ ॥ tatraika-sthaṁ jagat kṛtsnaṁ pravibhaktam anekadhā apaśyad deva-devasya śarīre pāṇḍavas tadā Synonyms tatra — there; eka-stham — in one place; jagat — the universe; kṛtsnam — complete; … Read More

आशा f. AzA expectation   आशा f. AzA hope   आशा prep. AzA in view of   अशा prep. azA considering   अशा prep. azA in the light of   आसम् verb Asam I was   … Read More

साधुनिग्रह adj. sAdhunigraha having a convenient handle

आपाद m. ApAda reward   आपाक m. ApAka baking oven   आपाक m. ApAka oven   आपाक m. ApAka film   आपण m. ApaNa market   आपण m. ApaNa store   आपण m. ApaNa shop   … Read More

छलिन् adj. chalin cunning   छलिन् adj. chalin crafty   छलिन् adj. chalin calculating   चली करोति verb calI karoti { calIkR } cause to move   श्रम-चलिष्णुता f. zrama-caliSNutA labour mobility   चलितुम् अशक्तौ सन्तौ … Read More