Author Archives: Librarian

ŚB 2.5.1 नारद उवाच देवदेव नमस्तेऽस्तु भूतभावन पूर्वज । तद् विजानीहि यज्ज्ञानमात्मतत्त्वनिदर्शनम् ॥ १ ॥ nārada uvāca deva-deva namas te ’stu bhūta-bhāvana pūrvaja tad vijānīhi yaj jñānam ātma-tattva-nidarśanam Synonyms nāradaḥ uvāca — Śrī Nārada said; deva — … Read More

ŚB 2.5.3 सर्वं ह्येतद् भवान् वेद भूतभव्यभवत्प्रभु: । करामलकवद् विश्वं विज्ञानावसितं तव ॥ ३ ॥ sarvaṁ hy etad bhavān veda bhūta-bhavya-bhavat-prabhuḥ karāmalaka-vad viśvaṁ vijñānāvasitaṁ tava Synonyms sarvam — all and everything; hi — certainly; etat — … Read More

ŚB 2.5.10 नानृतं तव तच्चापि यथा मां प्रब्रवीषि भो: । अविज्ञाय परं मत्त एतावत्त्वं यतो हि मे ॥ १० ॥ nānṛtaṁ tava tac cāpi yathā māṁ prabravīṣi bhoḥ avijñāya paraṁ matta etāvat tvaṁ yato hi me … Read More

ŚB 2.5.12 तस्मै नमो भगवते वासुदेवाय धीमहि । यन्मायया दुर्जयया मां वदन्ति जगद्गुरुम् ॥ १२ ॥ tasmai namo bhagavate vāsudevāya dhīmahi yan-māyayā durjayayā māṁ vadanti jagad-gurum Synonyms tasmai — unto Him; namaḥ — offer my obeisances; … Read More

ŚB 2.5.13 विलज्जमानया यस्य स्थातुमीक्षापथेऽमुया । विमोहिता विकत्थन्ते ममाहमिति दुर्धिय: ॥ १३ ॥ vilajjamānayā yasya sthātum īkṣā-pathe ’muyā vimohitā vikatthante mamāham iti durdhiyaḥ Synonyms vilajjamānayā — by one who is ashamed; yasya — whose; sthātum — to … Read More

ŚB 2.5.18 सत्त्वं रजस्तम इति निर्गुणस्य गुणास्त्रय: । स्थितिसर्गनिरोधेषु गृहीता मायया विभो: ॥ १८ ॥ sattvaṁ rajas tama iti nirguṇasya guṇās trayaḥ sthiti-sarga-nirodheṣu gṛhītā māyayā vibhoḥ Synonyms sattvam — the mode of goodness; rajaḥ — the … Read More

ŚB 2.5.26-29 नभसोऽथ विकुर्वाणादभूत् स्पर्शगुणोऽनिल: । परान्वयाच्छब्दवांश्च प्राण ओज: सहो बलम् ॥ २६ ॥ वायोरपि विकुर्वाणात् कालकर्मस्वभावत: । उदपद्यत तेजो वै रूपवत् स्पर्शशब्दवत् ॥ २७ ॥ तेजसस्तु विकुर्वाणादासीदम्भो रसात्मकम् । रूपवत् स्पर्शवच्चाम्भो घोषवच्च परान्वयात् ॥ २८ … Read More

ŚB 2.5.30 वैकारिकान्मनो जज्ञे देवा वैकारिका दश । दिग्वातार्कप्रचेतोऽश्विवह्नीन्द्रोपेन्द्रमित्रका: ॥ ३० ॥ vaikārikān mano jajñe devā vaikārikā daśa dig-vātārka-praceto ’śvi- vahnīndropendra-mitra-kāḥ Synonyms vaikārikāt — from the mode of goodness; manaḥ — the mind; jajñe — generated; devāḥ … Read More

ŚB 2.5.38 भूर्लोक: कल्पित: पद्‍भ्यां भुवर्लोकोऽस्य नाभित: । हृदा स्वर्लोक उरसा महर्लोको महात्मन: ॥ ३८ ॥ bhūrlokaḥ kalpitaḥ padbhyāṁ bhuvarloko ’sya nābhitaḥ hṛdā svarloka urasā maharloko mahātmanaḥ Synonyms bhūḥ — the lower planetary systems up to the … Read More

ŚB 2.5.34 वर्षपूगसहस्रान्ते तदण्डमुदकेशयम् । कालकर्मस्वभावस्थो जीवोऽजीवमजीवयत् ॥ ३४ ॥ varṣa-pūga-sahasrānte tad aṇḍam udake śayam kāla-karma-svabhāva-stho jīvo ’jīvam ajīvayat Synonyms varṣa–pūga — many years; sahasra–ante — of thousands of years; tat — that; aṇḍam — the universal … Read More

ŚB 2.5.40-41 तत्कट्यां चातलं क्लृप्तमूरुभ्यां वितलं विभो: । जानुभ्यां सुतलं शुद्धं जङ्घाभ्यां तु तलातलम् ॥ ४० ॥ महातलं तु गुल्फाभ्यां प्रपदाभ्यां रसातलम् । पातालं पादतलत इति लोकमय: पुमान् ॥ ४१ ॥ tat-kaṭyāṁ cātalaṁ kḷptam ūrubhyāṁ vitalaṁ … Read More

Srimad-Bhagavatam 1.4.30 तथापि बत मे दैह्यो ह्यात्मा चैवात्मना विभु: । असम्पन्न इवाभाति ब्रह्मवर्चस्य सत्तम: ॥ ३० ॥ tathāpi bata me daihyo hy ātmā caivātmanā vibhuḥ asampanna ivābhāti brahma-varcasya sattamaḥ Synonyms tathāpi — although; bata — defect; … Read More

Srimad-Bhagavatam 1.4.31 किं वा भागवता धर्मा न प्रायेण निरूपिता: । प्रिया: परमहंसानां त एव ह्यच्युतप्रिया: ॥ ३१ ॥ kiṁ vā bhāgavatā dharmā na prāyeṇa nirūpitāḥ priyāḥ paramahaṁsānāṁ ta eva hy acyuta-priyāḥ Synonyms kim vā — or; … Read More

ŚB 1.4.25 स्त्रीशूद्रद्विजबन्धूनां त्रयी न श्रुतिगोचरा । कर्मश्रेयसि मूढानां श्रेय एवं भवेदिह । इति भारतमाख्यानं कृपया मुनिना कृतम् ॥ २५ ॥ strī-śūdra-dvijabandhūnāṁ trayī na śruti-gocarā karma-śreyasi mūḍhānāṁ śreya evaṁ bhaved iha iti bhāratam ākhyānaṁ kṛpayā muninā … Read More

ŚB 1.4.21 तत्रर्ग्वेदधर: पैल: सामगो जैमिनि: कवि: । वैशम्पायन एवैको निष्णातो यजुषामुत ॥ २१ ॥ tatrarg-veda-dharaḥ pailaḥ sāmago jaiminiḥ kaviḥ vaiśampāyana evaiko niṣṇāto yajuṣām uta Synonyms tatra — thereupon; ṛg–veda–dharaḥ — the professor of the Ṛg … Read More

ŚB 1.4.20 ऋग्यजु:सामाथर्वाख्या वेदाश्चत्वार उद्‍धृता: । इतिहासपुराणं च पञ्चमो वेद उच्यते ॥ २० ॥ ṛg-yajuḥ-sāmātharvākhyā vedāś catvāra uddhṛtāḥ itihāsa-purāṇaṁ ca pañcamo veda ucyate Synonyms ṛg–yajuḥ–sāma–atharva–ākhyāḥ — the names of the four Vedas; vedāḥ — the Vedas; … Read More